అమెరికా అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్‌ను 2026 నోబెల్ శాంతి బహుమతి కోసం అమెరికా రిపబ్లికన్ కాంగ్రెస్ సభ్యుడు బడ్డీ కార్టర్ (రిపబ్లికన్, జార్జియా) అధికారికంగా నామినేట్ చేశారు. ఈ నామినేషన్ ఇజ్రాయెల్-ఇరాన్ మధ్య సంఘర్షణను అంతం చేయడంలో మరియు ఇరాన్ యొక్క అణ్వస్త్ర ఆకాంక్షలను అడ్డుకోవడంలో ట్రంప్ పోషించిన పాత్రను గుర్తించి జూన్ 24, 2025న సమర్పించబడింది.
నామినేషన్ వివరాలు:
కారణం: బడ్డీ కార్టర్ తన నామినేషన్ లేఖలో ట్రంప్ ఇజ్రాయెల్-ఇరాన్ మధ్య 12 రోజుల యుద్ధాన్ని (జూన్ 13-24, 2025) కాల్పుల విరమణ ఒప్పందంతో అంతం చేయడంలో చూపిన “అసాధారణ నాయకత్వం”ను ప్రశంసించారు. ఈ ఒప్పందం ఇరాన్‌ను అణ్వస్త్ర సామర్థ్యం సాధించకుండా నిరోధించడంలో కీలకమైనదిగా పేర్కొన్నారు. కార్టర్ దీనిని “శాంతి కోసం ధైర్యం మరియు స్పష్టత” ఉన్న చర్యగా అభివర్ణించారు.
సందర్భం: ఇజ్రాయెల్ జూన్ 13, 2025న ఇరాన్‌పై ముందస్తు దాడి చేసింది, ఇరాన్ అణ్వస్త్ర సామర్థ్యానికి దగ్గరగా ఉందని పేర్కొంటూ. ఈ దాడులు రెండు దేశాల మధ్య రాకెట్ దాడులకు దారితీశాయి. ట్రంప్ నాయకత్వంలో అమెరికా జోక్యం చేసుకొని, జూన్ 24, 2025న కాల్పుల విరమణను సాధించింది, దీనిని కార్టర్ నోబెల్ బహుమతికి అర్హమైన చర్యగా భావించారు.
ట్రంప్‌కు ఇతర నామినేషన్లు:
పాకిస్తాన్ నామినేషన్: జూన్ 20, 2025న పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం ట్రంప్‌ను 2026 నోబెల్ శాంతి బహుమతి కోసం నామినేట్ చేసింది, భారత్-పాకిస్తాన్ మధ్య మే 2025లో జరిగిన ఘర్షణను ఆపడంలో ట్రంప్ చూపిన “నిర్ణయాత్మక దౌత్యం మరియు నాయకత్వం”ను కొనియాడింది. అయితే, భారత్ ఈ ఒప్పందం రెండు దేశాల మధ్య ప్రత్యక్ష చర్చల ఫలితమని, అమెరికా మధ్యవర్తిత్వం లేదని స్పష్టం చేసింది.
ట్రంప్ నోబెల్ ఆకాంక్ష:
ట్రంప్ దశాబ్దకాలంగా నోబెల్ శాంతి బహుమతి గెలవాలనే కోరికను బహిరంగంగా వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఆయన తన మొదటి పదవీకాలంలో (2017-2021) ఇజ్రాయెల్-యుఎఇ-బహ్రెయిన్ మధ్య అబ్రహం అకార్డ్స్, సెర్బియా-కొసావో ఆర్థిక ఒప్పందం, ఉత్తర కొరియాతో చర్చలు వంటి విజయాలను ఈ బహుమతికి అర్హతగా పేర్కొన్నారు.
ట్రంప్ తరచూ మాజీ అధ్యక్షుడు బరాక్ ఒబామా 2009లో, పదవీకాలం ప్రారంభంలోనే నోబెల్ గెలుచుకోవడాన్ని విమర్శిస్తూ, తనకు అదే స్థాయి గుర్తింపు లభించలేదని ఫిర్యాదు చేశారు.
జూన్ 20, 2025న ట్రంప్ తన ట్రూత్ సోషల్ పోస్ట్‌లో భారత్-పాకిస్తాన్, సెర్బియా-కొసావో, ఈజిప్ట్-ఇథియోపియా, రువాండా-కాంగో మధ్య శాంతి ఒప్పందాలు, అబ్రహం అకార్డ్స్ వంటి తన దౌత్య విజయాలను పేర్కొంటూ, “నేను ఏం చేసినా నోబెల్ బహుమతి రాదు, కానీ ప్రజలు నా కృషిని గుర్తిస్తారు” అని వ్యాఖ్యానించారు.
విమర్శలు, వివాదాలు:
పాకిస్తాన్ నామినేషన్ వివాదం: పాకిస్తాన్ ట్రంప్‌ను నామినేట్ చేసిన రోజు తర్వాత (జూన్ 21, 2025), అమెరికా ఇరాన్ అణ్వస్త్ర స్థావరాలపై దాడులకు ఆమోదం తెలపడంతో పాకిస్తాన్ ఈ చర్యను “అంతర్జాతీయ చట్ట ఉల్లంఘన”గా ఖండించింది. దీంతో పాకిస్తాన్‌లోని విమర్శకులు, విశ్లేషకులు ట్రంప్ నామినేషన్‌ను “నీతిరహితం”, “సర్వీస్‌మెంట్”గా విమర్శించారు.
విమర్శకుల దృష్టి: ట్రంప్ విదేశాంగ విధానం, ముఖ్యంగా రష్యా-ఉక్రెయిన్ యుద్ధంలో రష్యాకు మొగ్గు చూపడం, గాజాలో ఇజ్రాయెల్ చర్యలకు మద్దతు ఇవ్వడం వంటివి నోబెల్ బహుమతికి అడ్డంకిగా ఉండవచ్చని విమర్శకులు పేర్కొన్నారు. మాజీ జాతీయ భద్రతా సలహాదారు జాన్ బోల్టన్ ట్రంప్ ఉక్రెయిన్‌తో విభేదాలు, రష్యాతో సన్నిహిత వైఖరి నోబెల్ కమిటీని (నార్వే పార్లమెంట్ నియమితం) ఆలోచనలో పడవేస్తాయని అభిప్రాయపడ్డారు.
ఉక్రెయిన్ నామినేషన్ ఉపసంహరణ: ఉక్రెయిన్ ఎంపీ ఒలెక్సాండర్ మెరెజ్కో నవంబర్ 2024లో ట్రంప్‌ను నోబెల్ బహుమతి కోసం నామినేట్ చేసినప్పటికీ, ట్రంప్ ఉక్రెయిన్‌పై రష్యా దాడులకు తగిన స్పందన చూపకపోవడంతో జూన్ 24, 2025న ఈ నామినేషన్‌ను ఉపసంహరించుకున్నారు.
నోబెల్ కమిటీ ప్రక్రియ:
నోబెల్ శాంతి బహుమతి నామినేషన్లు జనవరి 31 నాటికి సమర్పించబడాలి, కాబట్టి ఈ నామినేషన్లు 2026 బహుమతి కోసం పరిగణనలోకి తీసుకోబడతాయి.
నోబెల్ కమిటీ నామినీల వివరాలను బహిర్గతం చేయదు, మరియు నామినేషన్లు 50 సంవత్సరాల పాటు రహస్యంగా ఉంచబడతాయి.
జాతీయ ప్రభుత్వాలు, రాష్ట్రాధినేతలు, గత విజేతలు, కొన్ని అంతర్జాతీయ సంస్థల సభ్యులు నామినేషన్లు సమర్పించే అర్హత కలిగి ఉంటారు.
సారాంశం:
డొనాల్డ్ ట్రంప్‌కు అమెరికా నుంచి బడ్డీ కార్టర్ ద్వారా ఇజ్రాయెల్-ఇరాన్ కాల్పుల విరమణకు సంబంధించి నోబెల్ శాంతి బహుమతి నామినేషన్ లభించింది. అదే సమయంలో, పాకిస్తాన్ భారత్-పాక్ ఘర్షణ డీ-ఎస్కలేషన్ కోసం ట్రంప్‌ను నామినేట్ చేసింది, కానీ ఈ నామినేషన్ వివాదాస్పదమైంది. ట్రంప్ దీర్ఘకాలంగా నోబెల్ బహుమతిని కోరుకుంటున్నప్పటికీ, ఆయన విదేశాంగ విధానంపై విమర్శలు, ముఖ్యంగా ఉక్రెయిన్-రష్యా, గాజా సంఘర్షణలపై వైఖరి, ఈ బహుమతి అవకాశాలను సంక్లిష్టం చేయవచ్చు. ట్రంప్ యొక్క దౌత్య చర్యలు గుర్తింపు పొందినప్పటికీ, నోబెల్ కమిటీ తుది నిర్ణయం 2026లోనే స్పష్టమవుతుంది.
