ఆపరేషన్ కగార్ అనేది తెలంగాణ-ఛత్తీస్‌గఢ్ సరిహద్దులోని కర్రెగుట్ట హిల్స్‌లో మావోయిస్టులపై భారత భద్రతా బలగాలు చేపట్టిన ఒక పెద్ద ఎత్తు సైనిక చర్య. ఈ ఆపరేషన్ జనవరి 2024లో ప్రారంభమై, 2026 నాటికి మావోయిస్టు ఉద్యమాన్ని అంతమొందించాలనే కేంద్ర హోం మంత్రి అమిత్ షా లక్ష్యంలో భాగంగా జరిగింది. మే 7, 2025న ఛత్తీస్‌గఢ్‌లోని బీజాపూర్ జిల్లా, ఊసూర్ బ్లాక్‌లోని కర్రెగుట్టలో జరిగిన ఎన్‌కౌంటర్‌లో 22 మంది మావోయిస్టులు మృతి చెందినట్లు సమాచారం.
ముఖ్య వివరాలు:
ఆపరేషన్ నేపథ్యం:
కర్రెగుట్ట హిల్స్, తెలంగాణ-ఛత్తీస్‌గఢ్ సరిహద్దులో దండకారణ్య అడవుల్లో ఉంది. ఇది దశాబ్దాలుగా మావోయిస్టులకు సురక్షిత ఆశ్రయంగా ఉంది.
ఈ ప్రాంతంలో మావోయిస్టు నాయకుడు హిడ్మాతో సహా సుమారు 1,000 మంది మావోయిస్టులు ఉన్నారని ఇంటెలిజెన్స్ నివేదికల ఆధారంగా ఆపరేషన్ ప్రారంభించబడింది.
ఈ ఆపరేషన్, 2022లో జార్ఖండ్‌లోని బుర్హా పహార్ హిల్ రేంజ్‌లో నిర్వహించిన ‘ఆపరేషన్ ఆక్టోపస్’ మాదిరిగా రూపొందించబడింది.
ఎన్‌కౌంటర్ వివరాలు:
మే 7, 2025న బస్టర్ ఐజీ, సీఆర్పీఎఫ్ ఐజీ ఈ ఎన్‌కౌంటర్‌ను ధృవీకరించారు. 22 మంది మావోయిస్టులు భద్రతా బలగాల కాల్పుల్లో మృతి చెందారు.
ఘటనా స్థలం నుండి భారీ సంఖ్యలో ఆయుధాలు, పేలుడు పదార్థాలు స్వాధీనం చేసుకోబడ్డాయి.
ఈ ఎన్‌కౌంటర్‌లో భాగంగా ఛత్తీస్‌గఢ్ పోలీసులు, సీఆర్పీఎఫ్, కోబ్రా, బస్టర్ ఫైటర్స్, డిస్ట్రిక్ట్ రిజర్వ్ గార్డ్, తెలంగాణ గ్రేహౌండ్స్, మహారాష్ట్ర సీ-60 కమాండోలతో సహా 25,000 మంది భద్రతా సిబ్బంది పాల్గొన్నారు.
హెలికాప్టర్లు, డ్రోన్లు, శాటిలైట్ సర్వైలెన్స్ వంటి అధునాతన సాంకేతికతలను ఉపయోగించారు.
మావోయిస్టులపై ప్రభావం:
ఈ ఎన్‌కౌంటర్‌లో మృతి చెందిన వారిలో కొంతమంది కీలక మావోయిస్టు నాయకులు ఉండవచ్చని బస్టర్ పోలీసులు అనుమానిస్తున్నారు.
గతంలో, ఏప్రిల్ 24, 2025న జరిగిన ఆపరేషన్‌లో ముగ్గురు మహిళా మావోయిస్టులు మరణించారు, మే 6, 2025న మరొక మహిళా మావోయిస్టు హతమైంది.
మావోయిస్టు సెంట్రల్ కమిటీ స్పోక్స్‌పర్సన్ అభయ్ ప్రకారం, ఆపరేషన్ కగార్‌లో ఆరుగురు మావోయిస్టులు మరణించారని, 10,000 మంది భద్రతా సిబ్బంది కర్రెగుట్టను చుట్టుముట్టారని పేర్కొన్నారు.
ఆపరేషన్ పురోగతి:
ఆపరేషన్ కగార్ ఏప్రిల్ 21, 2025 నుండి కొనసాగుతోంది, మే 7, 2025 నాటికి 16 రోజులు పూర్తయ్యాయి.
భద్రతా బలగాలు డోబే, నీలం సరై హిల్స్‌ను స్వాధీనం చేసుకుని, కర్రెగుట్టలో బేస్ క్యాంప్‌లను ఏర్పాటు చేశాయి. జాతీయ జెండాను ఎగురవేసి, కొండపల్లిలో మొబైల్ టవర్‌ను స్థాపించాయి.
ఈ ఆపరేషన్‌లో మావోయిస్టు బంకర్లు, ఆయుధ డిపోలు ధ్వంసం చేయబడ్డాయి. వేల కిలోల పేలుడు పదార్థాలు, డిటోనేటర్లు స్వాధీనం చేయబడ్డాయి. అయితే, కొంతమంది కీలక మావోయిస్టు నాయకులు తప్పించుకుని ఉండవచ్చని అనుమానాలు ఉన్నాయి, ఇది మావోయిస్టుల గెరిల్లా వ్యూహంగా భావించబడుతోంది.
ప్రతికూల పరిస్థితులు:
కర్రెగుట్ట హిల్స్‌లోని కఠినమైన భౌగోళిక పరిస్థితులు, 40-44°C వేడి, నీటి కొరత, రాతి ఉపరితలాలు భద్రతా బలగాలకు సవాళ్లుగా మారాయి.
21 మంది జవాన్లు డీహైడ్రేషన్, హీట్‌స్ట్రోక్‌తో బాధపడ్డారు, 15 మందిని ఆసుపత్రులకు తరలించారు. మే 6, 2025న ఇద్దరు STF సైనికులు మావోయిస్టులు అమర్చిన ప్రెషర్ బాంబు దాడిలో గాయపడ్డారు.
స్థానిక, రాజకీయ స్పందన:
మావోయిస్టుల డిమాండ్: మావోయిస్టు నాయకుడు రూపేష్ ఏప్రిల్ 25, 2025న ఆపరేషన్ కగార్‌ను ఆపివేసి, శాంతి చర్చలు ప్రారంభించాలని డిమాండ్ చేశారు.
రాజకీయ నాయకులు: తెలంగాణ మాజీ ముఖ్యమంత్రి కె. చంద్రశేఖర్ రావు (KCR), CPI(M), ఇతర వామపక్ష నాయకులు ఈ ఆపరేషన్‌ను ఆపాలని, ఆదివాసీలు, యువత హతమవుతున్నారని ఆరోపించారు.
స్థానిక ఆందోళనలు: హైదరాబాద్, ఖమ్మం, హనుమకొండలలో శాంతి ర్యాలీలు, ఆందోళనలు జరిగాయి, ఆదివాసీల భద్రతపై ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు.
సీఎం రేవంత్ రెడ్డి: తెలంగాణ సీఎం రేవంత్ రెడ్డి, 2004లో మావోయిస్టులతో చర్చలు జరిపిన మాజీ హోం మంత్రి జానా రెడ్డితో సంప్రదింపులు జరిపారు, కానీ ఈ విషయం కేంద్రం నిర్ణయించాలని పేర్కొన్నారు.
ఆదివాసీ సంఘాలు: విరసం, ఆదివాసీ హక్కుల సంఘాలు ఈ ఆపరేషన్‌ను “ఆదివాసీలపై హత్యాకాండ”గా విమర్శించాయి, న్యాయ విచారణ డిమాండ్ చేశాయి.
అంతర్జాతీయ, జాతీయ దృష్టి:
ఆపరేషన్ కగార్, కేంద్ర ప్రభుత్వం యొక్క “సమాధాన్-ప్రహార్” వ్యూహంలో భాగం. ఇది కార్పొరేటీకరణ, హిందూత్వ ఎజెండాతో ముడిపడి ఉందని విమర్శకులు ఆరోపిస్తున్నారు. 2024లో, ఛత్తీస్‌గఢ్‌లో 287 మావోయిస్టులు హతమై, వేలాది మంది అరెస్టయ్యారు, 837 మంది లొంగిపోయారు. 2025లో, 150 మంది మావోయిస్టులు హతమయ్యారు. ఈ ఆపరేషన్‌ను కొందరు భారతదేశ భద్రతా వ్యవస్థలో ఒక మైలురాయిగా భావిస్తుండగా, మరికొందరు ఆదివాసీలపై దమనకాండగా విమర్శిస్తున్నారు.
వివాదం మరియు ఆందోళనలు:
మానవ హక్కుల ఆందోళనలు: ఆదివాసీలు ఎన్‌కౌంటర్‌లలో చిక్కుకుని మరణిస్తున్నారని, అమాయకులు బలవుతున్నారని విమర్శలు ఉన్నాయి.
శాంతి చర్చల డిమాండ్: మావోయిస్టులు, రాజకీయ నాయకులు, పౌర సమాజ సంస్థలు ఆపరేషన్‌ను ఆపి, చర్చలు ప్రారంభించాలని కోరుతున్నాయి, కానీ కేంద్రం ఈ ఆపరేషన్‌ను కొనసాగిస్తోంది.
ప్రభుత్వ వైఖరి: కేంద్ర హోం మంత్రి అమిత్ షా, మావోయిస్టు ఉద్యమం అభివృద్ధికి అడ్డంకిగా ఉందని, 2026 నాటికి దీనిని పూర్తిగా నిర్మూలిస్తామని ప్రకటించారు.
తాజా పరిస్థితి:
కర్రెగుట్టలో కూంబింగ్ కార్యకలాపాలు కొనసాగుతున్నాయి, మావోయిస్టు నాయకుల కోసం భద్రతా బలగాలు శోధనలు తీవ్రతరం చేశాయి.
ఈ ఆపరేషన్ ఫలితంగా మావోయిస్టులు బలహీనపడ్డారని, వారి చివరి కోట అయిన కర్రెగుట్టను కోల్పోయే అవకాశం ఉందని భద్రతా విశ్లేషకులు అంచనా వేస్తున్నారు. అయితే, స్థానిక ఆదివాసీల భద్రత, శాంతి చర్చల అవసరంపై చర్చలు ఊపందుకున్నాయి.
