షాంఘై సహకార సంస్థ (SCO) వార్షిక సదస్సు కోసం భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ చైనాలో పర్యటించారు. ఈ సందర్భంగా చైనా అధ్యక్షుడు జీ జిన్‌పింగ్‌తో ఆయన సమావేశమయ్యారు. ఈ భేటీలో భారత్-చైనా సంబంధాలపై కీలక చర్చలు జరిగాయి. ఈ సమావేశం గతేడాది కజన్ (రష్యా)లో జరిగిన SCO సమావేశంలో ఇరు నాయకుల భేటీ తర్వాత మరో ముఖ్యమైన సంఘటన.
జిన్‌పింగ్ వ్యాఖ్యలు:
స్నేహపూర్వక సంబంధాలు: భారత్-చైనా మధ్య స్నేహపూర్వక సంబంధాలు కొనసాగడం సరైన నిర్ణయమని జిన్‌పింగ్ పేర్కొన్నారు. ఇరు దేశాలు ప్రపంచంలో అత్యధిక జనాభా కలిగినవి, ఇంకా గ్లోబల్ సౌత్‌లో కీలక సభ్యులని ఆయన అన్నారు.
డ్రాగన్-ఏనుగు సింబాలిజం: చైనా (డ్రాగన్) మరియు భారత్ (ఏనుగు) కలిసి పనిచేయడం ద్వారా ఇరు దేశాల విజయాలకు దోహదపడుతుందని జిన్‌పింగ్ వ్యాఖ్యానించారు. ఈ సహకారం దీర్ఘకాలిక, స్థిరమైన సంబంధాలకు దారితీస్తుందని ఆయన ఆకాంక్షించారు.
ప్రపంచ శాంతి మరియు శ్రేయస్సు: ఇరు దేశాలు ప్రపంచ శాంతి, సమృద్ధి కోసం బాధ్యతాయుతంగా వ్యవహరించాలని జిన్‌పింగ్ పిలుపునిచ్చారు. ఈ సందర్భంగా ఆయన ద్వైపాక్షిక సంబంధాలను బలోపేతం చేయడంపై దృష్టి సారించారు.
మోదీతో భేటీ: గత కజన్ భేటీని గుర్తు చేస్తూ, మోదీని మళ్లీ కలవడం ఆనందంగా ఉందని, SCO సదస్సుకు ఆహ్వానించినందుకు సంతోషం వ్యక్తం చేశారు.
మోదీ వ్యాఖ్యలు:
సానుకూల సంబంధాలు: భారత్ చైనాతో సానుకూల, స్థిరమైన సంబంధాలను కొనసాగించడానికి కట్టుబడి ఉందని మోదీ పేర్కొన్నారు.
సరిహద్దు శాంతి: 2020 గల్వాన్ ఘర్షణ తర్వాత ఇరు దేశాల సరిహద్దుల్లో శాంతి, స్థిరత్వం నెలకొన్నాయని ఆయన తెలిపారు. ఈ శాంతి కొనసాగడం ద్వైపాక్షిక సంబంధాలకు కీలకమని అన్నారు.
కైలాశ్ మానససరోవర్ యాత్ర: ఈ యాత్ర తిరిగి ప్రారంభమైందని, ఇది రెండు దేశాల మధ్య సాంస్కృతిక, ఆధ్యాత్మిక సంబంధాలకు చిహ్నంగా నిలుస్తుందని మోదీ చెప్పారు.
విమాన సర్వీసులు: భారత్-చైనా మధ్య నేరుగా విమాన సర్వీసులు త్వరలో పునఃప్రారంభం కానున్నాయని, ఇది ప్రజల మధ్య పరస్పర సంబంధాలను మెరుగుపరుస్తుందని ఆయన తెలిపారు.
ప్రజల ప్రయోజనాలు: ఇరు దేశాల సహకారం 2.8 బిలియన్ల జనాభా (1.4 బిలియన్ భారత్ + 1.4 బిలియన్ చైనా) ప్రయోజనాలకు దోహదపడుతుందని మోదీ పేర్కొన్నారు.
నేపథ్యం మరియు సందర్భం:
SCO సదస్సు: షాంఘై సహకార సంస్థ (SCO) ఒక బహుపాక్షిక వేదిక, ఇందులో భారత్, చైనా, రష్యా, పాకిస్తాన్ తదితర దేశాలు సభ్యులుగా ఉన్నాయి. ఈ సదస్సు భద్రత, ఆర్థిక సహకారం, వాణిజ్యం, సాంస్కృతిక సంబంధాలపై దృష్టి పెడుతుంది.
గల్వాన్ తర్వాత సంబంధాలు: 2020లో లద్దాఖ్‌లోని గల్వాన్ లోయలో జరిగిన ఘర్షణ తర్వాత భారత్-చైనా సంబంధాలు ఒడిదొడుకులకు లోనయ్యాయి. అయితే, ఇటీవలి సంవత్సరాల్లో దౌత్యపరమైన చర్చలు, సైనిక స్థాయి ఒప్పందాల ద్వారా సరిహద్దు శాంతి నెలకొంది. ఉదాహరణకు, LAC (Line of Actual Control) వెంబడి డీ-ఎస్కలేషన్ ప్రక్రియ కొనసాగుతోంది.
వాణిజ్య సంబంధాలు: భారత్-చైనా మధ్య వాణిజ్యం 2024లో $135 బిలియన్లకు చేరింది, అయితే భారత్‌కు ట్రేడ్ డెఫిసిట్ ($85 బిలియన్) ఉంది. ఈ సమావేశంలో ఈ అంశంపై కూడా చర్చ జరిగే అవకాశం ఉంది.
కైలాశ్ మానససరోవర్ యాత్ర: కోవిడ్, ఇంకా సరిహద్దు ఉద్రిక్తతల కారణంగా ఈ యాత్ర 2020 నుంచి నిలిచిపోయింది. దీని పునఃప్రారంభం రెండు దేశాల మధ్య సాంస్కృతిక సంబంధాలకు సానుకూల సంకేతం.
విమాన సర్వీసులు: కోవిడ్ తర్వాత ఇరు దేశాల మధ్య డైరెక్ట్ ఫ్లైట్స్ తగ్గాయి. ఈ సమావేశంలో ఫ్లైట్స్ పునఃప్రారంభం గురించి చర్చ జరిగింది, ఇది టూరిజం మరియు వ్యాపార సంబంధాలకు ఊతం ఇస్తుంది.