2023 అక్టోబర్ ప్రారంభంలో, స్వయంగా కళను అభ్యసించిన గాజా కళాకారిణి Malak Mattar తన స్వదేశం గాజాలోనే చిక్కుకుపోయింది. కానీ ఇప్పుడు ఆమెకు లండన్‌లోని ప్రముఖ ఆర్ట్ స్కూల్ Central St Martins (CSM) లో సొంత ప్రదర్శన అవకాశం లభించింది. ఇది ఒక అరుదైన గౌరవం.
తన teen age నుంచే Mattar గాజా మహిళలు, ఆలీవ్ తోటలు పండ్లతో కూడిన రంగురంగుల చిత్రాల ద్వారా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఆమె “Sitti’s Bird” అనే పిల్లల పుస్తకానికి రచయిత, చిత్రకారిణిగా కూడా పేరుగాంచింది. రెండు సంవత్సరాల క్రితం, ఆమెకు CSM లో Fine Art’s Masters కోర్సు కోసం Scholarship లభించింది. సెప్టెంబర్ 2023లో గాజా నుంచి బయలుదేరే ప్రయత్నం చేసినా, ఇజ్రాయెల్ అధికారులు అడ్డుకోవడం వల్ల కుదరలేదు. చివరకు, అక్టోబర్ 6న ఆమె బయలుదేరగలిగింది – హమాస్ దాడికి, తదుపరి ఇజ్రాయెల్ దండయాత్రకు ఒక రోజు ముందు.
ఇప్పటికి ఆమె 25 సంవత్సరాల వయస్సులో, గాజాలో జరిగిన యుద్ధ ప్రభావాలను చిత్రించే శక్తివంతమైన కళా కృషితో పెరగుతున్న పాలస్తీనా కళాకారులలో ఒకరిగా ఎదిగింది. ఆమె కుటుంబ సభ్యులు కూడా ఈ యుద్ధంలో ప్రాణాలు కోల్పోయారు. మార్చిలో ముగ్గురు గౌరవనీయ స్థానిక కళాకారులు కూడా మరణించారు. “నా స్వదేశాన్ని ధ్వంసం చేసిన ఈ దాడులు నా కళను రంగుల రహితంగా మార్చేశాయి,” అని Mattar చెబుతోంది.
ఆమె “No Words” అనే పెద్ద సైజు ఆయిల్ పెయింటింగ్‌లో నలుపు తెలుపు రంగుల ద్వారానే గాజాలో జరిగిన విధ్వంసాన్ని చూపింది – చెదిరిపోయిన ఇళ్లు, శవాలు, మధ్యలో తన వస్తువులతో కూడిన బండిని తీసుకెళ్తున్న ఓ యువకుడు. ఇది వెనిస్‌లో ప్రదర్శించబడినప్పుడు, పికాసో యొక్క Guernica కు ఉపమానంగా పేర్కొనబడింది. ఈ చిత్రాన్ని త్వరలో న్యూయార్క్ గ్యాలరీలో ప్రదర్శించనున్నారు.
ఇతర చిత్రాల్లో “Death Road” – శత్రు అధికారుల కంట్లో నిలబెట్టబడిన గాజా పురుషులు, “Premature Stolen Babies” – ఇంక్యూబేటర్‌ల నుంచి తీసిన నలుగురు శిశువుల చిత్రాలు ఉన్నాయి.
గాజాలో ఉన్నప్పుడు కూడా Mattarకు అనేక ఆటంకాలు ఎదురయ్యాయి. తూర్పు జెరూసలంలో ఆమె ప్రదర్శనను ఇజ్రాయెల్ అధికారులు మూసివేశారు. అమెరికన్ కొనుగోలుదారుడికి పంపిన ఓ చిత్రాన్ని కూడా అడ్డుకున్నారు. “ఇజ్రాయెల్ చేతిలో కట్టుబడినట్టనిపించింది; నా స్వదేశం నిజంగా ఓ జైలు వలె అనిపించింది,” అని ఆమె అంటోంది.
మే 15న ప్రారంభమయ్యే ఆమె ప్రదర్శన (London King’s Cross) సమీపంలోని Granary Squareలోని Window Galleries లో ప్రధాన ఆకర్షణ – నాలుగు మీటర్ల వెడల్పు మరియు రెండు మీటర్ల ఎత్తైన పెద్ద కాన్వాస్. దీని మధ్యలో గాజాలోని ధ్వంసం నుంచి మళ్లీ జన్మిస్తున్న ఫీనిక్స్ పక్షి ఉంది. దీని చుట్టూ స్థానికులు, ఒక ఆలీవ్ చెట్టు వుంది. ఫీనిక్స్ ఆమె స్వదేశానికి ప్రతీకగా మట్టార్ పేర్కొంటుంది. ఫీనిక్స్‌ను ఎరుపు రంగులో, ఆలీవ్ చెట్టును ఆకుపచ్చలో చిత్రించింది. “ఈ చిత్రం పని ప్రారంభించిన సమయంలో ఆ చిన్నపాటి ceasefire (కాల్పుల విరమణ) జరిగింది – అప్పుడే నేను మళ్లీ రంగులతో పని చేయగలిగాను,” అని ఆమె చెప్పింది.
ఈ ప్రదర్శనలో ఇతర కళా అంశాలలో – ‘concertina books’ – వివిధ పేజీల్లో వ్యక్తులు మరియు జంతువుల చిత్రాలు, ఓ మహిళ ట్యాంకు పక్కన నిలబడిన చిత్రం ఉంటాయి.
గాజాకు సంబంధించిన మద్దతు లోపించిందని Mattar తన కళాశాలపై అసంతృప్తిని వ్యక్తం చేసింది. “ఇప్పటివరకు 18,000 కంటే ఎక్కువ మంది పిల్లలు మరణించారు,” అని ఆమె చెప్పింది. కానీ St Martins మాత్రం రష్యా దాడి తరువాత ఉక్రెయిన్‌కు మద్దతు ప్రకటించినా, గాజాపై ఆ మద్దతు చూపలేదని ఆమె ఆరోపిస్తుంది. మార్చిలో, University of Arts London (UAL) వద్ద ఉన్న ఓ సీనియర్ అధికారికి ఆమె ఫిర్యాదు చేసింది. వారు “ఇజ్రాయెల్, గాజా మధ్య శాంతిని మేము కోరుతున్నాం – కానీ ఒక పక్షాన్ని మేము బహిరంగంగా మద్దతు ఇవ్వలేము” అని సమాధానం ఇచ్చారు.
ఉక్రెయిన్ విద్యార్థులతో పోలిస్తే తాను ఆర్థికంగా అన్యాయంగా అనుభవించానని కూడా Mattar పేర్కొంది. చివరకు, UAL hardship fund నుండి ఆమె రెండవ సంవత్సర ఫీజు కోసం సహాయం లభించింది. మొదటి సంవత్సరం Said Foundation Scholarship కలిగి ఉంది.
ఈ విభేదాలన్నింటి మధ్యన, మట్టర్ మాత్రం తన ప్రదర్శనపై గర్వంతో ఉన్నారు. “St Martins లో సొంత ప్రదర్శన కలిగిన తొలి పాలస్తీనా కళాకారిణిని నేనే,” అని ఆమె గర్వంగా చెప్పింది.
