రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) జూన్ 6, 2025న జరిగిన మానిటరీ పాలసీ కమిటీ (MPC) సమావేశంలో రెపో రేటును 50 బేసిస్ పాయింట్లు (0.5%) తగ్గించి 6% నుండి 5.5%కు చేర్చింది. ఇది 2025లో ఇప్పటివరకు మూడవ రేటు తగ్గింపు, ఫిబ్రవరి, ఏప్రిల్‌లో రెండు సార్లు 25 బేసిస్ పాయింట్ల చొప్పున తగ్గింపులు జరిగాయి.
తగ్గింపు కారణాలు:
ఆర్థిక వృద్ధి ప్రోత్సాహం: భారత ఆర్థిక వ్యవస్థలో వృద్ధి రేటు 2024-25లో 5.4%కి (జూలై-సెప్టెంబర్) ఏడు త్రైమాసికాలలో అత్యల్ప స్థాయికి పడిపోయింది. 2025-26 కోసం RBI GDP వృద్ధి అంచనాను 6.7% నుండి 6.5%కు తగ్గించింది. రేటు తగ్గింపు రుణాలను సరసమైనదిగా చేసి, వినియోగం, పెట్టుబడులను పెంచడం ద్వారా ఆర్థిక వృద్ధిని ప్రోత్సహించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
ద్రవ్యోల్బణం నియంత్రణలో: ఫిబ్రవరి 2025లో రిటైల్ ద్రవ్యోల్బణం 3.61% వద్ద ఏడు నెలల కనిష్ట స్థాయికి చేరింది, RBI యొక్క 4% (±2%) లక్ష్యం కంటే తక్కువగా ఉంది. 2025-26 కోసం CPI ద్రవ్యోల్బణం 4% వద్ద ఉంటుందని అంచనా వేయబడింది, ఇది రేటు తగ్గింపుకు అవకాశం కల్పించింది.
గ్లోబల్ అనిశ్చితులు: అమెరికాలో డొనాల్డ్ ట్రంప్ ప్రకటించిన 26% టారిఫ్‌లు గ్లోబల్ వాణిజ్యం, భారత ఎగుమతులపై ప్రభావం చూపుతున్నాయి, దీనివల్ల ఆర్థిక వృద్ధి 20-40 బేసిస్ పాయింట్ల మేర తగ్గవచ్చని అంచనా. ఈ సవాళ్లను ఎదుర్కోవడానికి RBI తన విధానాన్ని “అకామడేటివ్”గా మార్చింది, మరిన్ని రేటు తగ్గింపులకు సంకేతం ఇచ్చింది.
ప్రభావం:
రుణాలపై: రెపో రేటు తగ్గింపు వల్ల బ్యాంకులు RBI నుండి తక్కువ వడ్డీ రేటుతో రుణాలు పొందుతాయి, దీనివల్ల హోమ్ లోన్, వాహన రుణాలు, వ్యక్తిగత రుణాలపై వడ్డీ రేట్లు తగ్గుతాయి. ఫ్లోటింగ్ రేట్ రుణాలపై EMIలు తగ్గవచ్చు, ఉదాహరణకు, ₹50 లక్షల హోమ్ లోన్‌పై 0.5% రేటు తగ్గితే నెలవారీ EMI సుమారు ₹1,595 తగ్గుతుంది.
డిపాజిట్లపై: ఫిక్స్‌డ్ డిపాజిట్ (FD) రేట్లు కూడా తగ్గాయి. ఉదాహరణకు, SBI మరియు HDFC బ్యాంక్ 1-3 సంవత్సరాల FDలపై వడ్డీ రేట్లను 10-25 బేసిస్ పాయింట్ల మేర తగ్గించాయి.
మార్కెట్ మరియు ఇన్వెస్ట్‌మెంట్: తక్కువ వడ్డీ రేట్లు రుణ డిమాండ్‌ను పెంచి, బ్యాంకింగ్ మరియు కన్స్యూమర్ గూడ్స్ స్టాక్‌లను ప్రోత్సహిస్తాయి. డెట్ మ్యూచువల్ ఫండ్స్, ముఖ్యంగా లాంగ్-డ్యూరేషన్ ఫండ్స్, బాండ్ ధరల పెరుగుదల వల్ల లాభపడతాయి.
భవిష్యత్తు అంచనాలు:
ఆగస్టు 2025లో మరో 25 బేసిస్ పాయింట్ల తగ్గింపు జరిగే అవకాశం ఉందని ఆర్థికవేత్తలు అంచనా వేస్తున్నారు, అయితే ఇది గ్లోబల్ టారిఫ్‌లు, రూపాయి విలువ, ద్రవ్యోల్బణ ఒత్తిళ్లపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
RBI గవర్నర్ సంజయ్ మల్హోత్రా ద్రవ్యోల్బణాన్ని 4% వద్ద నిలకడగా ఉంచేందుకు “flexible inflation targetting” విధానాన్ని కొనసాగిస్తామని తెలిపారు.
