రష్యాకు చెందిన అల్మాజ్ సెంట్రల్ డిజైన్ బ్యూరో తయారు చేసిన ఎస్-400 ట్రయంఫ్ క్షిపణి వ్యవస్థ ప్రపంచంలోని అత్యంత అధునాతనమైన, శక్తివంతమైన మిసైల్ సిస్టమ్. ఇది భూమి నుంచి ఆకాశానికి ప్రయోగించే క్షిపణి వ్యవస్థల్లో ఒకటి. ఈ ఎస్-400ను నాటో SA21 గ్రోలర్ అని కూడా పిలుస్తుంది. 2007లో భారత దళాలకు అందుబాటులో వచ్చిన ఈ ఎస్-400.. యుద్ధ విమానాలు, బాలిస్టిక్, క్రూయిజ్ క్షిపణులు, డ్రోన్‌లు, స్టెల్త్ విమానాలతో సహా అనేక రకాల వైమానిక ముప్పులను అడ్డుకుంటుంది.
ఇది ఒకేసారి 36 లక్ష్యాలను గుర్తించి, 72 ఏవుక్షణులను మోహరించగలదు. విమానాలు, డ్రోన్‌లు, క్రూయిజ్ ఏవుక్షణులు, బాలిస్టిక్ ఏవుక్షణులు మరియు స్టెల్త్ విమానాలను గుర్తించి నాశనం చేయగలదు. గరిష్టంగా 400 కి.మీ. దూరం మరియు 30 కి.మీ. ఎత్తు వరకు లక్ష్యాలను ఇంటర్సెప్ట్ చేయగలదు. రాడార్ 600 కి.మీ. దూరంలో లక్ష్యాలను గుర్తించగలదు
అధునాతన రాడార్ వ్యవస్థలు:
91N6E బిగ్ బర్డ్: 600 కి.మీ. పరిధిలో 300 లక్ష్యాలను ట్రాక్ చేయగల జామింగ్-రెసిస్టెంట్ పనోరమిక్ రాడార్.
92N6E గ్రేవ్‌స్టోన్: 340 కి.మీ. పరిధిలో 20 లక్ష్యాలను ట్రాక్ చేసే మల్టీ-ఫంక్షనల్ రాడార్.
96L6E: 300 కి.మీ. డిటెక్షన్ పరిధితో 360-డిగ్రీ సర్వైలెన్స్ అందిస్తుంది.
S-400 మరియు పాంట్సిర్ వ్యవస్థలను కలిపి రెండు-పొరల రక్షణ వ్యవస్థగా ఏకీకృతం చేయవచ్చు. లో-ఫ్లయింగ్ లక్ష్యాలు (40 కి.మీ. పరిధిలో క్రూయిజ్ ఏవుక్షణులు) మరియు బాలిస్టిక్ ఏవుక్షణులను ఛేదించగలదు. 8×8 క్రాస్-కంట్రీ ట్రక్కులపై రాడార్‌లు, లాంచర్‌లు మరియు కమాండ్ సెంటర్‌లు మౌంట్ చేయబడ్డాయి, ఇవి కొన్ని నిమిషాల్లో యాక్టివేట్ అవుతాయి. ప్రొటివ్నిక్-GE మరియు మాస్కో-1 వంటి యాంటీ-స్టెల్త్ రాడార్‌లతో స్టెల్త్ విమానాలను గుర్తించగలదు.
భారతదేశం 2018లో రష్యాతో $5 బిలియన్ ఒప్పందం కుదుర్చుకొని ఐదు S-400 యూనిట్‌లను కొనుగోలు చేసింది.ఈ వ్యవస్థలు చైనా మరియు పాకిస్తాన్ సరిహద్దులలో రెండు రెజిమెంట్‌లుగా మోహరించబడ్డాయి, మూడవ రెజిమెంట్ పాకిస్తాన్ సరిహద్దులో ఉంది. 400 కి.మీ. పరిధితో, ఇది పాకిస్తాన్ ఎయిర్‌స్పేస్‌లో నో-ఫ్లై జోన్‌లను అమలు చేయగలదు మరియు చైనా యొక్క J-20 స్టెల్త్ ఫైటర్‌లను ఛేదించగలదు. రష్యా, చైనా, భారత దేశం, టర్కీ వంటి దేశాలు ఈ వ్యవస్థను వినియోగిస్తున్నాయి.ఇది పాశ్చాత్య రక్షణ వ్యవస్థలు అయిన పాట్రియట్, THAAD వంటి వ్యవస్థలతో పోటీపడుతుంది.
